โรค & การดูแล

ทำอย่างไรให้ห่างไกลปัญหาผิวหนัง | Health at Home

โดย พยาบาลวิชาชีพ รัชดาภรณ์ หงษ์ทอง · 14 มกราคม 2563

ถ้าพูดถึงคำว่า “ผู้สูงอายุ” สิ่งแรกที่ที่แวบเข้ามาในสมองคือความเหี่ยวย่น รอยแตกแห้งของผิวหนัง ปัญหานี้เป็นสิ่งที่ทุกคนต้องพบเจอ โดยในวัยสูงอายุจะมีการเปลี่ยนแปลงของร่างกายมากมาย ผิวหนังก็เป็นอย่างนึงที่เกิดการเปลี่ยนแปลงมีความบอบบาง ผิวแห้ง ความยืดหยุ่นที่น้อยลง มีความเสี่ยงต่อการเกิดรอยช้ำ อักเสบ

ปัจจัยทีมีผลต่อการเปลี่ยนแปลงนี้ คือ

  1. ปัจจัยภายใน คือเกิดจากความเสื่อมตาช่วงอายุ เซลล์ที่มีการแบ่งตัวช้าทำให้การซ่อมแซมเพื่อสร้างเซลล์ใหม่ได้ช้า เกิดอนุมูลอิสระเกิดการสะสมของเสียทำให้กลไกการทำลายเซลล์มาขึ้น และต่อมไขมันผลิตน้ำมันลดลง ทำให้ผิวขาดความชุ่มชื้น
  2. ปัจจัยภายนอก เป็นผลมาจากสิ่งแวดล้อมเช่นการโดดแดด มลภาวะต่างๆ เช่น แสงแดด สารเคมี ยาที่ใช้ เป็นต้น

จากปัจจัยดังกล่าวส่งผลกระทบต่อสภาพผิวหนัง ทำให้ผื่น รอยแดง การอักเสบของผิวหนัง

ปัญหาที่พบบ่อย

  1. ผิวแห้งคัน เนื่องจากมีน้ำมันที่เคลือบผิวลดลง เกิดการสูญเสียน้ำในผิว ทำให้ผิวขาดความชุ่มชื้น รวมทั้งต่อมไขมันผลิตน้ำมันลดลง ผิวหนังจะมีลักษณะแห้งเป็นขุยขาวร่วมกับมีอาการคัน
    การดูแลทำได้โดยหลังอาบน้ำ ควรทาครีมบำรุงผิวทันที และทาต่อเนื่องเป็นประจำ และเลือกใช้ผลิตภัณฑ์บำรุงผิวที่เหมาะสม

    (ผิวแห้ง)

  2. แผลกดทับ เป็นผลจากเนื้อเยื่อถูกกดทับเป็นเวลานาน ทำให้เลือดผ่านมาเลี้ยงได้น้อยกว่าปกติ ส่งผลให้เนื้อเยื่อบาดเจ็บสภาพผิวหนัง และการเปียกชื้นก็เป็นปัจจัยที่ทำให้เกิดแผลเช่นกัน
    การดูแลทำได้โดยการดูแลความสะอาด การพลิกตะแคงตัวเปลี่ยนท่านอนทุกๆ 2 ชั่วโมง การใช้ที่นอนลมเพื่อลดการกดทับ

    (แผลกดทับ ระดับ 1)

  3. ผิวอักเสบ/ ผื่นผ้าอ้อม ผิวหนังที่บางลงและมีความไวมากขึ้น และปัจจัยเสริมจากการเสียดสี น้ำหอม การเปียกชื้นที่บริเวณผิวหนังสัมผัสกับปัสสาวะ หรืออุจจาระตลอดเวลาเป็นเวลานาน โดยเฉพาะผู้สูงอายุที่ต้องใส่ผ้าอ้อมจากการกลั้นปัสสาวะ อุจจาระไม่ได้ ทำให้ผิวสัมผัสบริเวณนั้นเปียกชื้นตลอดเวลา ทำให้เกิดมีอาการคัน ผื่นรอยแดง ผิวถลอก ได้
    การดูแลทำได้ด้วยการทำความสะอาด และเลือกใช้ผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดที่มีความอ่อนโยน และไม่ระคายเคืองผิวเหมาะสมกับสภาพผิวของผู้สูงอายุ

    (ผิวอักเสบ)

เพื่อช่วยป้องกันการเกิดปัญหาผิวหนังที่อาจจะเกิดขึ้น และช่วยส่งเสริมการหายของแผล สามารถทำได้ด้วยการดูแลความสะอาดผิวหนัง

ขั้นตอนการดูแล

  1. ไม่ปล่อยให้ผิวหนังเปียกชื้นนาน ควรมีการเช็คสภาพผิว และดูแลเปลี่ยนผ้าอ้อมทุก 2 – 3 ชั่วโมง หรือเปลี่ยนทันทีหลังผู้สูงอายุปัสสาสะหรืออุจจาระ
  2. เช็ดทำความสะอาดคราบปัสสาวะและอุจจาระ โดยใช้สำลีชุปน้ำแล้วเช็ดคราบสกปรกออก ระวังไม่ขัดหรือถูด้วยความรุนแรง และฉีดด้วย Cavilon ขวดสีเขียว แล้วซับผิวให้แห้ง จากนั้นใช้สำลีลูบความเปียกส่วนเกินออก แล้วใช้ทิชชู่ซับผิวให้แห้ง ไม่ถูผิวแรงๆ นะคะ เพราะจะทำให้ผิวแดงอักเสบได้ไม่ต้องล้างน้ำซ้ำ ช่วยลดขั้นตอนการทำความสะอาด และยังมีความอ่อนโยน ค่าph เหมาะกับผิวหนังลดความระคายเคือง
  3. เคลือบผิวเพื่อป้องกันไม่ให้ผิวหนังสัมผัสปัสสาวะอุจจาระ ป้องกันความเปียกชื้น เลือกใช้ cavilon สีม่วง เป็นครีมเคลือบผิว และช่วยลดการเสียดสี เพิ่มความชุ่มชื้น และลดการเกิดผิวหนังแตกแห้งเป็นขุยโดยใช้หลังจากการทำความสะอาด
  4. ใช้ฟิล์มเคลือบผิว เพื่อปกป้องการระคายเคืองจากสารคัดหลั่งต่างๆ หรือปัสสาวะที่ไหลค้างได้ ในกรณีที่ผู้สูงอายุมีปัญหาการกลั้นปัสสาวะ หรือถ่ายบ่อยเราจะใช้ Cavilon สเปรย์ขวดสีฟ้า เป็นฟิล์มเหลวพ่นเคลือบผิวกันน้ำใช้พ่นบริเวณรูก้น ร่องก้น ขาหนีบและพ่นได้ทั่วทั้งหมดที่แช่สิ่งขับถ่าย ช่วยเคลือบผิวไว้อีกชั้นนึงและช่วยปกป้องการเสียดสีและเทปกาว

ปัญหาผิวหนังอ่านแล้วอาจจะเป็นเรื่องปกติที่พบเจอ แต่หากเป็นแล้วจะส่งผลกระทบต่อทั้งร่างกาย เกิดความเจ็บปวด การติดเชื้อจนมีผลต่อชีวิตได้ ดังนั้นการดูแลป้องกันด้วยการทำความสะอาด หลีกเลี่ยงปัจจัยความเสี่ยงจึงมีความสำคัญมาก ที่จะการช่วยปกป้องผิวหนังไม่ให้เกิดการอักเสบ เกิดแผล ช่วยลดค่าใช้จ่ายในการรักษาแผล ลดความเจ็บปวด และส่งเสริมคุณภาพชีวิตที่ดีให้กับคนที่เรารักค่ะ

แชร์บทความนี้:

พยาบาลวิชาชีพ รัชดาภรณ์ หงษ์ทอง
Head of Nursing

คุณแนนเป็นพยาบาลที่มีความสนใจในเรื่องของการดูแลผู้สูงอายุ คุณแนนได้ศึกษาต่อปริญญาโทด้าน การพยาบาลผู้สูงอายุ ก่อนมาร่วมงานกับเอลท์ แอท โฮม คุณแนนมีประสบการณ์ทำงานในโรงพยาบาลชั้นนำ และสถานดูแลผู้สูงอายุมากว่า 10 ปี