Burn out ดูแลแต่คนไข้ จนลืมดูแลตนเอง | Health at Home

“ไม่มีใครทำงานได้ 24 ชม x 7 วัน”

ขนาดเซเว่นอีเลฟเว่นยังต้องมีเปลี่ยนกะพนักงาน แล้วผู้ดูแลที่ไม่มีวันพักจะทำไหวได้อย่างไร วันนี้หมอตั้มจะมาชวนคุณหมอนุ่น จิตแพทย์คนสวย มาคุยเรื่องที่เจอได้บ่อยมากกกก ในการดูแลผู้ป่วยที่บ้าน นั่นก็คือปัญหาผู้ดูแลหมดไฟ (Burn out) ปัญหาที่ผู้ดูแลเองมักไม่ค่อยพูดว่าทำไม่ไหว เพราะบางครั้ง……

• รู้สึกผิด คิดว่าตนเองมีความอดทนไม่พอ
• รู้สึกเป็นคนอกตัญญูไม่ยอมดูแลพ่อแม่ ไม่อดทน
• หรือบางครั้งได้พูดแล้ว แต่คนรอบข้างอาจไม่สนใจ เห็นว่าผู้ดูแลอยู่บ้านเฉยๆ ไม่ได้ไปทำงาน

ปัญหานี้มักไม่ได้ถูกหยิบยกมาพูดคุยกันอย่างตรงไปตรงมา โดยเฉพาะสังคมไทยที่มีความเกรงใจสูง ……แต่แท้จริงนี่คือปัญหาที่ถูกซ่อนไว้ใต้พรม รอวันปะทุขึ้นมา

อาการแบบไหนที่บ่งบอกว่าคุณกำลังหมดไฟ (Caregiver Burnout)

• รู้สึกเหมือนกำลังรับผิดชอบทุกสิ่งทุกอย่างอยู่เพียงคนเดียว
• กิจวัตรประจำวันดูช่างยุ่งเหยิง และวุ่นวายสับสนไปหมด
• ไม่มีเวลาได้ออกไปข้างนอก เข้าสังคม หรือทำธุระส่วนตัว
• การกิน อยู่ หลับนอน ของผู้ดูแลเปลี่ยนแปลงไปอย่างมาก
• น้ำหนักลด เบื่ออาหาร เบื่อหน่ายไปหมด
• หงุดหงิด โกรธง่ายแม้กับสาเหตุเพียงเล็กน้อย
• ไม่มีสมาธิจดจำสิ่งต่างๆ หลงลืมแม้แต่สิ่งสำคัญ
• ใช้ยาหรือสารเสพติดมากกว่าเดิม เช่น ยานอนหลับ เหล้า บุหรี่

หากคุณเป็นผู้ดูแลและมีอาการดังกล่าว เรามาดูแนวทางการการรับมือกัน

แนวทางจาก จิตแพทย์ – พญ.ดุจฤดี อภิวงศ์ (หมอนุ่น)

#ผู้ดูแลต้องมีความรู้ในการดูแล

การมีความรู้จะช่วยลดความเครียดและความกังวลในการดูแลได้ โดยควรถามจากแพทย์ จากผู้มีประสบการณ์ หรือ อ่านหนังสือเพิ่มเติม

การที่เรามีความเข้าใจโรค เข้าใจธรรมชาติของโรคและอาการแสดงจะทำให้เรามีความกังวลน้อยลง หลายๆครั้งอาการแสดงของคนไข้ ไม่ได้เกิดจากความตั้งใจของเขา แต่เป็นจากอาการของโรค เช่นโรคสมองเสื่อมหรืออัลไซเมอร์ ซึ่งหลายครั้งคนไข้พูดซ้ำๆ เราเข้าใจไปว่าเขาแกล้งเรา แต่แท้จริงไม่ใช่เลย

#ผู้ดูแลต้องพัก

การนอนหลับ ถือว่าเป็น กิจวัตรที่สำคัญที่สุดอย่างหนึ่ง ถ้าร่างกายเป็นรถ การนอนก็เหมือนการเติมน้ำมัน หรือเชื้อเพลิง

อาการ Burn out ส่วนใหญ่แล้วมาจาก สาเหตุนี้ไม่น้อยทีเดียว

อย่างน้อยๆในหนึ่งวันควรมีเวลานอนให้ได้ 7-8 ชั่วโมง และในหนึ่งอาทิตย์ควรมีวันหยุด 1 วันเป็นอย่างน้อย

การบอกพี่น้อง หรือญาติในครอบครัวอย่างตรงไปตรงมาว่าเรามีขีดจำกัด และหากไม่มีใครสะดวก การจ้างผู้ดูแลมืออาชีพเข้าไปช่วย ไม่ใช่เรื่องที่เสียหาย และหน้าอายแต่อย่างใด ถ้าเรามองว่าในระยะยาว การที่เราได้พักผ่อนอย่างเพียงพอ จะทำให้เราดูแลได้ดีกว่า และนานกว่าอีกด้วย

#ผู้ดูแลจัดว่าเป็นอาชีพ

เราเองต้องมองว่านี่คืองานอย่างหนึ่ง ดังนั้นเราต้องจัดเวลาให้ตัวเองด้วย ไม่มีใครทำงาน 24 ชั่วโมง เราต้องคิดว่าเรามีเวลาเริ่มงาน ควรมีเวลาเลิกงานเพื่อให้เวลากับตนเอง

สำหรับคนในครอบครัว หากพี่น้องซักหนึ่งของท่านลาออกมาดูแลคนไข้เต็มเวลาที่บ้าน ญาติ พี่น้อง ต้องเข้าใจว่าเขากำลังทำงานอยู่ ต้องใส่ใจที่จะเข้ามาช่วยมาผลัดเปลี่ยน ช่วยสนับสนุนเรื่องค่าใช้จ่าย และให้กำลังใจ

ดังนั้นผู้ดูแลทุกท่าน ดูแลคนอื่นแล้ว อย่าลืมดูแลตัวเองนะคะ

ด้วยความปรารถนาดีจาก Health at Home ค่ะ